“නහී වේරේන වේරානී - සම්මන්තිධ කුදාචනං
අවේරේනව සම්මන්තී – එස ධම්මෝ සනන්තනෝ”
මේ තියෙන්නේ අපි පොඩි කාලේ කට පාඩම් කරපු ධම්ම පදයේ සඳහන් සරල ගාථාවක්. ගථාවේ තේරුම ගත්තොත් "මේ ලෝකයේ කිසි කලෙකත් වෛරයෙන් වෛරය නොසන්සිඳේ. අවෛරයයෙන්ම වෛරය සන්සිඳෙයි. එය පෙරසිට පවතින සනාථනික ධර්මයක් බව බුදුරජාණන්වහන්සේ දේශනාකොට වදාළසේක" . අපි බෞද්ධයෝ විදිහට වෛරයෙන් වෛරය නොසන්සිඳෙයි කියලා ඉගෙන ගත්තේ බොහොම පුංචි සන්ධියේ ඉඳලා. ඒත් ඇත්තටම බෞද්ධයෝ ඒ දේවල් ක්‍රියාත්මක කරනවද? බුද්ධ ධර්මයට නිග්‍රහ කරනවා කියලා වෙනත් ආගමක් අදහන කෙනෙක්ට ද්වේශයෙන්, වෛරයෙන් කෑ ගැහුව පලියට බුද්ධාගම විනාශ නොවී පවතිනවද? මේ ලෝකේ මිනිස්සුන්ට තමන් කැමති ආගමක් ඇදහීමේ අයිතිය තියනවා. ඒත් කිසිම ආගමක් හෙලා දැකීමේ අයිතියක් නෑ. එහෙම වුනත් යම් යම් පටු අරමුණු නිසා එහෙම කරන කොඨ්ඨාශයක් අපි අතරේ ඉන්නවා. ඒ ගැන මේ හැටි කලබල වෙලා වෛරය, ක්‍රෝධය පුරවගෙන යුද්ධ ප්‍රකාශ කරන්න බෞද්ධයන් විදිහට අපිට යුතුකමක් තියනවද? බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩහිටිය යුගයෙත් දේවදත්තලා, චිංචිමානවිකාවන් එහෙම හිටියා කියලා අමතක වුනාද ? බුදු හාමුදුරුවෝ ජීවමානව වැඩහිටි සමයේ උන්වහන්සේට කෙනෙහෙලිකම් කරපු විරුද්ධ වුන මිනිස්සු හිටපු එකේ බුදුරජාණන්වහන්සේ පිරිනිවන් පා අවුරුදු දෙදහස් පන්සිය පණහකට පස්සේ ඔය වගේ දේවදත්තලා, චිංචිමානවිකාවන් ඉන්න එක පුදුම වෙන්නවත්, කිපෙන්නවත් කාරණයක් නෙවෙයි. එහෙම උදවියට ගහන්න, බනින්න, වෛරකරන්න සැබෑ බෞද්ධයෙක්ට පුළුවන් කමක් නෑ කියලයි මගේ නම් අදහස.
එතකොට කෙනෙක් අහයි "මේවා බලාගෙන අපිට අතපය බැඳගෙන ඔහේ ඉන්නද කියන්නේ " කියලා. බෞද්ධයෙක් විදිහට මේවා ගැන කතා නොකර ඉන්න කියනවා නෙවෙයි. ඒත් වෛරයක් ඇතිකරගෙන මේ ගැන කටයුතු කරන එකේ තේරුමක් නෑ. මම නොයෙකුත් ආගම් අදහන මිත්‍රයෝ ආශ්‍රය කරනවා. ලංකාවෙන් පිට ඉන්න නිසා නොයෙකුත් ආගම් අදහන, නොයෙකුත් ජාතීන් එක්ක වැඩ කටයුතු කරන්න වෙනවා. ඒ අය අදහන ආගම ගැන මට කිසිම ප්‍රශ්නයක් නෑ. හැබැයි මගේ ආගම ගැන වැරදි ප්‍රකාශයක් කරොත් එතනදි ඒක මම නිවැරදි කරනවා. කට වහගෙන ඉන්නේ නෑ. ඒ ඒ පුද්ගලයාගේ බුද්ධි මට්ටමේ හැටියට ඒ ඒ දේවල් තේරුම් ගන්නවා. තේරුම් ගන්න තරම් බුද්ධියක් නැති පුද්ගලයෙක් නම් මම ඒ ගැන දිගින් දිගට කතා කරන්න යන්නේ නෑ. ඒ වගේම ඒ මනුස්සයට වෛර කරන්නේත් නෑ. ඒ ඉතින් මගේ පෞද්ගලික ක්‍රියා පටිපාටිය. අපි හිතමු ඔය අන්තවාදී ආගමික කණ්ඩායමක් මුල් කරගෙන ඒ කණ්ඩායමට විරුද්ධව වෛරී සිතින් මොනවා හරි ප්‍රතික්‍රියාවක් ආරම්භ කරා කියලා. ඒ සිද්ධිය හොඳටම ප්‍රමාණවත් වේවි ආගමික ගැටුමක් රට තුළ ඇතිවෙන්න. අතීතයෙන් අපිට හොඳ පාඩම් ලැබුනා මතක ඇතිනේ. කාළකණ්නි ජාතිවාදී යුද්ධයක් තිබුනා සහ ඒ දේවල් වලට හේතු තාම අපේ අයට මතක ඇති කියලා හිතෙනවා. ඒ නිසා මේ ආගමික ප්‍රශ්න වලට වෛරයෙන් යුතුව පිළිතුරු හොයන එක නම් බෞද්ධයන්ට සුදුසු නෑ. පහුගිය ටිකේම මම දැක්කා බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන වෙනත් ආගම් වලින් අත්පත් කරගෙන, බෞද්ධයන්ට නොයෙකුත් ආකාරයේ තර්ජන, ගර්ජන. මේ සම්බන්ධ දේවල් වලට කතා නොකර ඉන්න කියනවා නෙවෙයි. කතා කරාට ගැටළුවක් නෑ, හැබැයි වෛරයය කියන ගිනිගොඩ පැත්තකින් තියලා. බුදුරජාණන්වහන්සේ කිසිම තැනක දේශනා කරලා නෑ කිසිම සත්වයෙක්ට වෛරයය කරන්න කියලා. බෞද්ධයන් විදිහට සියලුම සත්වයන්ට මෛත්‍රිය පතුරන්න හුරුකලා මිසක්.
බෞද්ධයන්ට ඔය කියන අන්‍යාගමිකයන්ට බනිනවට, ගහනවට, වෛර කරනවට වඩා වැදගත් යමක් තියනවා කරනවා නම් කරන්න. ඒ තමයි වචනයේ පරිසමාප්තයෙන්ම බෞද්ධයෙක් වෙන්න උත්සහ කරන එක. අනිත් ආගම්වලට ඇඟිලි දික් කරන්න කලින් බෞද්ධයන් විදිහට අපි ළඟ තියන අඩු පාඩු, වැරදි හදාගන්න එක. එහෙම නැතිව කරන්න තියන කඩප්පුලි වැඩ ඔක්කොම කරන ගමන් වෙන ආගමක මනුස්සයෙක් පටු අරමුණක් වෙනුවෙන් කරන දේකට ඒ මනුස්සයට වෛර බැන්දා කියලා බෞද්ධාගම පිරිහෙන එක නවතින්නේ නෑ. මුලින්ම බෞද්ධයන්ට පුළුවන් නම් බෞද්ධ සංස්කෘතියට සදාචාරයට අනුව ජීවත් වෙන්න උත්සහ කරන්න මම හිතනවා ඒක තමයි බෞද්ධ ධර්මය පිරිහෙනවට බෞද්ධයන් වශයෙන් අපිට කරන්න පුළුවන් ලොකුම දේ. ඒ නිසා තවත් මනුස්සයෙක්ට බෞද්ධ ධර්මයේ නාමයෙන් වෛර කරන්න කලින් හිතලා බලන්න ඒ දේ බෞද්ධයෙකුට ගැලපෙනවද කියන දේ. එවගේම නියම බෞද්ධයෙක් විදිහට තමන් ජීවත් වෙනවද කියන දේ.
වෛරයයෙන්, ද්වේශයෙන් අනිත් ආගම් හෙලා දැකීමෙන් බුද්ධ ධර්මයේ පුනර්ජීවනයක් ඇතිවෙනවද ??? අනිත් ආගමකට දෝෂයක්, චෝදනාවක් කරන්න කලින්, වෛරය බැඳගන්න කලින් අපි ඇත්තටම බෞද්ධයෝද කියලා පොඩ්ඩක් හිතලා බැලුවොත් මොකද? අනිත් ආගමකට ඇඟිලි දික් කරන්න කලින් කරන්න වැඩගොඩක් අපිට තියනවා. පෘථග්ජන අපිට 100% නිවැරදි වෙන්න පුලුවන් කමක් නෑ. ඒත් අපි අඩුම තරමේ නියම බෞද්ධයෙක් විදිහට ජීවත් වෙන්න පොඩි හරි උත්සහයක් කරන්න ඕනේ. 365 දවසෙම පන්සල් ගියා කියලවත් උදේ හවස පන්සිල් ගත්ත පමණින්ම කිසිම කෙනෙක් බෞද්ධයෙක් වෙන්න නෑනේ. ප්‍රතිපත්තියටයි මුල් තැන. බෞද්ධයන් විදිහට තමන්ට අවංකව ප්‍රතිපත්ති ගරුක වීමයි අවශ්‍යය. වෙනත් ආගම් වල වගේ නීති පිළිපැදිය යුතුයි කියලා දෙයක් නෑ. බෞද්ධ දර්ශනය යනු අන්ධ භක්තියෙන් පිළිගතයුතු දහමක් නොවේ. එය අවබෝධ කර ගත යුතු හා නිරතුරැ විමසීමට ලක් කළ යුතු දහමකි. “මාගේ වචනය පරීක්ෂාක කොට පිළිගත යුතුය. හුදෙක් මා කෙරෙහි ඇති ගෞරවය නිසා ඒවා නොපිළිගත යුතු” බවයි බුදුන් වහන්සේ දේශනා කොට වදාළේ.
එපමණක් නොවෙයි බෞද්ධ දර්ශන යනු යාතාර්ථවාදී දර්ශනයක්. යම් යම් පිරිස් එය විනාශ කොතෙකුත් උත්සහ කරත් යථාර්තය කවදාවත් වෙනස් නොවෙයි. බෞද්ධයන් වන අපිට බෞද්ධ ධර්මය රැක ගැනීමට ගන්න පුලුවන් හොඳම ක්‍රියාමාර්ගය නම් එම දර්ශනය අනුගමනය කරන්න උත්සහා කිරීම, එහෙමත් නැත්නම් වචනයේ පරිසමාප්ත අයුරින්ම බෞද්ධයෙක් වීමට උත්සහ කිරීම. ආගම රැකගැනීමේ අරමුණින්, වෛරය පතුරවමින් ගත කරන කාලය නියම බෞද්ධයෙක් වීමට උත්සහයකට යෙදවීමෙන්, සියළු සත්වයින්ට හිතකර ආකාරයෙන්, බෞද්ධ දර්ශනය රැකගැනීමට හැකියාවක් බෞද්ධයන්ට තිබේ යැයි මගේ හැඟීම. ඉතින් බෞද්ධ ධර්මය කෙරෙහි ඇත්තටම තමන්ට ඇල්මක් තිබේ නම් තවකෙකුට වෛරකරනවා වෙනුවට නියම බෞද්ධයෙක් වන්න උත්සහ කරන්න. ප්‍රදර්ශනාත්මක බෞද්ධයන්ගෙන්, පාරම්පරික බෞද්ධයන්ගෙන් හෝ නාමික බෞද්ධයන්ගෙන් බුද්ධ ධර්මයට සිදුවෙන හානිය අන්‍යාගමිකයින් බෞද්ධ දර්ශනයට කරන හානියට වඩා බොහෝ දරුණු යැයි මගේ හැඟීම. ඒ නිසා බෞද්ධයන් වන අපි බෞද්ධ දර්ශනයට කරන හානිය අඩු කරොත් අපිට අන්‍යාගම් සමඟ වෛර බැඳීමට හේතුවක් නැතිවේවි. බුදුරජාණන් වහන්සේගේ අන්තිම වචනය බෞද්ධයෝ වශයෙන් අපි සිහියේ තබා ගන්නවා නම් බොහොම වටියි. “ සියළු සංස්කාරයෝ ( හේතුවෙන් හටගත් දේවල්) නැසෙන සුළුය අප්‍රමාදව කටයුතු කරන්න” මට නම් හිතෙන්නේ මේ තියන දේවල් බදාගෙන බෞද්ධයෝ වෙච්ච අපි ප්‍රමාද වෙවී ඉන්නවා කියලයි. සියළු දෙනාට තෙරුවන් සරණයි !!!!
ප.ලි - මේ ටික ලීවේ අනිත් ආගම් වලට ඇඟිලි දික් කරන්න ගොඩක් බෞද්ධයෝ පුරුදු වෙලා වගේ දැනුන නිසයි. අනික මේ පෝස්ට් එක කියවලා සමහරු අහයි " උඹ හෙන බෞද්ධයාද අනිත් උන්ට බණ කියන්න " කියලා. මම කියන්නේ නෑ මම බොහොම හොඳ බෞද්ධයෙක් කියලා. මම කොහොම මනුස්සයෙක්ද කියන එක මගේ බ්ලොග් පොස්ට් එකක් දෙකක් කියවපු, මාව මාස කීපයක් සමහරවිට අවුරුදු කීපයක් මාව දන්න කෙනෙක්වත් හරියට නොදන්නවා වෙන්න පුළුවනි. ඒ නිසා මගේ බෞද්ධකම ගැන තර්ක කරන්න යන්න වුවමනාවක් මට නෑ. කියන්න තියෙන්නේ මාව හරියට දන්නෝ දනිති කියලයි. ඊට අමතරම මේ කියලා තියන කාරණාව ගැන කියන්න තියෙන්නේ මම අනිත් ආගම්වලට දොස් කියන්නෙවත්, බුද්ධර්මයට නිගා කරන උන්ට කෙලවෙලා පල කියලා සාප කරන්නවත් යන ජාතියේ මිනිහෙක් නෙවෙයි කියලා. කොහොමත් මම වෛර කරන මනුස්සයෙක් නෙවෙයි. ඒ ගැන මීට කලින් ලීවා. ඔන්න ඒකත් ගිහින් බලන්න පුලුවන් මෙතැනින්.
